بررسی حل تعارض آیات تجسم اعمال

نویسندگان

  • بهرامی, حمزه‌علی گروه معارف اسلامی دانشگاه اصفهان
چکیده مقاله:

یکی از مسائل بنیادی و چالش‌برانگیز معاد، کیفیت رابطه‌ پاداش و مجازات الهی در جهان دیگر است. در باره اعتباری یا حقیقی بودن مجازات و پاداش الهی در میان مفسران سه دیدگاه متفاوت وجود دارد. در این مقاله برای رسیدن به پاسخ صحیح و روشن شدن حقیقت و صحت‌ و سقم دیدگاه‌ها، در مرحله نخست به پیشینه‌شناسی موضوع به‌ویژه در تفاسیر اشاره ‌شده است. آنگاه به بیان دو دسته ‌آیات درباره‌ چگونگی پاداش و کیفر اعمال ـ که گروهی بیانگر تکوینی و حقیقی بودن و گروه دیگر بیانگر اعتباری و قراردادی بودن آن است ـ همراه با تفسیر اجمالی آنها، پرداخته ‌شده است. سپس دیدگاه معتقدین به تکوینی بودن رابطه اعمال و پاداش و کیفر و ادلّه آن‌ها و شبهات مخالفان این دیدگاه مطرح گردیده است و نظریه معتقدان به اعتباری بودن رابطه و ادلّه آنها گزارش ‌شده است. در پایان دیدگاه احتیاطی‌ها، طرح و با دلایل و مستندات کافی تقویت گردیده و مکانیزمی برای حل ناسازگاری ظاهری آیات ارائه گردیده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی حل تعارض آیات ذکرِ ناظر به آرامش

آرامش، یکی از مفاهیم کلیدی در زندگی بشر است. قرآن کریم، در آیه 28 رعد ذکر خدا را به عنوان علت انحصاری آرامش دل‌ها معرفی می‌کند، اما در آیاتی دیگر ذکر خدا ، عامل وجل و ترس از خداوند متعال معرفی شده است؛ مانند آیات «الَّذِینَ إ‌ِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَ جلَتْ قُلُوبُهُمْ» و «تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَ بَّهُمْ». در نگاه نخست، این آیات، ناسازگار به نظر می‌رسند. برای جمع میان این آیات و رفع تعارض، راهکارهای گوناگونی توسط مف...

متن کامل

بررسی حل تعارض آیات ذکرِ ناظر به آرامش

آرامش، یکی از مفاهیم کلیدی در زندگی بشر است. قرآن کریم، در آیه 28 رعد ذکر خدا را به عنوان علت انحصاری آرامش دل ها معرفی می کند، اما در آیاتی دیگر ذکر خدا ، عامل وجل و ترس از خداوند متعال معرفی شده است؛ مانند آیات «الَّذینَ إ ِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَ جلَتْ قُلُوبُهُمْ» و «تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذینَ یَخْشَوْنَ رَ بَّهُمْ». در نگاه نخست، این آیات، ناسازگار به نظر می رسند. برای جمع میان این آیات و رفع تعارض، راهکارهای گوناگونی توسط مف...

متن کامل

تأملی دیگر در آیات و روایات ناظر بر تمثل اخلاق و تجسم اعمال

سرنوشت انسان پس از مرگ، مسئلة اساسی آدمیان است. این مقاله برآن است تا با بررسی و تحلیل عقلی و نقلی آیات و روایات ناظر بر این مسئله اثبات نماید که نوع جزای انسان، تکوینی است و عاقبت هر کس، متناسب با اعمال خود او شکل می‌گیرد و هیچ گونه عامل خارجی باعث پاداش اخروی یا عقوبت وی نمی‌باشد.  همچنین، تاکنون دربارة موضوع «تجسم‌ اعمال» عمدتاً با رویکردی فلسفی، کلامی و قرآنی بحث و نظر فراوان شده، اما این مق...

متن کامل

تجسم اعمال از منظر دین و فلسفه

تجسم اعمال تبیینی است از چگونگی تأثیر اعمال بشر در سرنوشت نهایی او و تحلیلی است از نحوه ارتباط میان اعمال دنیوی با جزای اخروی.در این مقاله که به بررسی تجسم اعمال با روی‌کرد فلسفی آن می‌پردازد، پس از بیان خاستگاه، تعریف، پیشینه، اهمیت و ثمره این بحث، به ذکر دو دیدگاه در این زمینه پرداخته شده و پس از تبیین فلسفی موضوع، شبهه عقلی وارد در مسئله مطرح و به آن پاسخ داده شده و در پایان به خلاصه و نتایج...

متن کامل

آرای مفسران در حل تعارض ظاهری بین آیات سیف و نفی اکراه

یکی از مباحث مهم در عرصۀ فقه و تفسیر قرآن کریم، موضوع آزادی دین در اسلام است که به عرصة سیاسی نیز کشیده شده و بحث در مورد تعارض صوری آیات سیف و نفی اکراه مثار بحث و جدال میان محققان شده است. بین آیات سیف و نفی اکراه یکی از چهار رابطة مفروض زیر برقرار می‌شود: 1. آیات سیف ناسخ آیات نفی اکراهند. 2. عکس حالت اول. 3. آیات سیف مخصص عموم آیات نفی اکراهند. 4. آیات سیف ناظر بر اکراه ظاهری و آیات نفی اکر...

متن کامل

حل تعارض روایات تفسیری ابن عباس (مطالعۀ موردی: روایات تفسیری آیات صیام)

عبدالله بن‌عباس، صحابی مشهور پیامبر (ص) و از مفسران برجسته است. شهرت وی در تفسیر، منجر به نقل روایات دروغین و متعارض از وی شده است. نمونه‌ای از این روایات، در زمینۀ صیام می‌باشد. این مقاله با به‌کارگیری روش کتابخانه‌ای، تجزیه و تحلیل داده‌ها، به حل تعارض روایات صیام، که بخشی مربوط به نسخ یا عدم نسخ آیۀ 184سورۀ بقره و بخش دیگر در خصوص افطار یا عدم افطار در سفر است، پرداخته و به این نتیجه دست یاف...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 32

صفحات  105- 124

تاریخ انتشار 2018-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023